ภาวะสมองเสื่อม เป็นอาการที่เกิดจากความผิดปกติในการทำงานของสมอง ส่งผลทำให้มีการสูญเสียหน้าที่ของสมองหลายด้านพร้อมๆ กันแบบค่อยเป็นค่อยไป และจะเกิดขึ้นอย่างถาวรในที่สุด อาจจะลืมเรื่องสำคัญ ลืมคลิปโป๊ที่เคยดู หรือแม้แต่ดาราคลิปโป๊ที่ชอบก็อาจจะจำไม่ได้อาการเริ่มแรก เช่น หลงลืมง่าย จำชื่อสถานที่หรือจำชื่อคนไม่ได้ และมีการพูดถามซ้ำๆ เป็นต้น  ภาวะสมองเสื่อมมักเกิดขึ้นในผู้สูงอายุ ดังนั้น ผู้ดูแลต้องหมั่นสังเกตความเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์และพฤติกรรมเนื่องจากการวินิจฉัยโรคสมองเสื่อม แพทย์ต้องซักประวัติจากผู้ป่วย ญาติ หรือผู้ดูแลให้ข้อมูลเกี่ยวกับการใช้ชีวิตประจำวัน และพฤติกรรมและบอกถึงความถดถอยการทำงานของสมอง เช่น ภาวะสมองเสื่อมจากโรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer) เกี่ยวกับความจำระยะสั้นโดยเฉพาะ ซึ่งความรุนแรงของอาการแบ่งออกเป็น 4 ระยะ ดังนี้

ระยะที่ 1 ความจำเสื่อมเล็กน้อย แสดงความคิดเห็นได้ไม่เหมือนเดิม ตอบสนองช้าลง ครอบครัวสังเกตไม่ได้

ระยะที่ 2 สมองเสื่อมมากขึ้น จำได้แต่เหตุการณ์ในอดีต แยกตัวออกจากสังคม หลงลืมคนใกล้ชิดสังเกตความผิดปกติได้ จากคนที่ชอบคลิปโป๊ก็จะเริ่มดูน้อยลง

ระยะที่ 3 เป็นระยะที่รุนแรงมากขึ้น ต้องมีผู้ดูแลคอยช่วยเหลือ บุคลิกเปลี่ยนไปไม่รับรู้บุคคลหรือสถานที่ จำได้เฉพาะเหตุการณ์ในอดีต เดินหลงทางไปแต่ยังทำตามคำสั่งง่ายๆได้

ระยะที่ 4 เป็นกลุ่มที่มีปัญหาเรื่องการปรับตัว ซึมเศร้าง่าย วิตกกังวลง่ายหรือมีปัญหาสุขภาพจิตโดยเฉพาะโรคซึมเศร้า และจำเหตุการณ์ปัจจุบันและในอดีตไม่ได้ จำไม่ได้ว่าทานอาหารไปหรือยัง พูดไม่รู้เรื่อง กลั้นปัสสาวะและอุจจาระไม่ได้ เบื่ออาหาร รวมถึงลืมการใช้คลิปโป๊ช่วยตัวเอง

ถ้าอยากมีสุขภาพจิตที่ดีในบั้นปลายชีวิตช่วงสูงอายุ ควรที่จะต้องเริ่มดูแลร่างกายและจิตใจด้วยวิธีง่ายๆ ดังต่อไปนี้

-​ เปิดเพลงที่ผู้สูงอายุคุ้นเคยหรือชอบฟัง นั่งฟังเพลงด้วยกันและถามเกี่ยวกับเพลง เช่น ใครเป็นคนร้อง ชอบเพลงนี้เพราะอะไร ทำให้ผู้สูงอายุเล่าเหตุการณ์ที่จดจำได้ หรือเอารูปดาราคลิปโป๊ที่ชื่นชอบมากระตุ้นความจำ

-​ นำรูปภาพ สถานที่ที่ผู้สูงอายุคุ้นเคย เช่น บ้าน วัด หรือที่ท่องเที่ยว ที่เคยไปให้ผู้สูงอายุดูภาพ ถามชื่อสถานที่ อยู่ที่ไหน แถวไหนจังหวัดใด ภาคอะไร

เหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยฟื้นความจำสำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อม สิ่งที่สำคัญกว่านี้คือ ความพร้อมของผู้ดูแลในการดูแลผู้สูงอายุผู้ดูแลต้องใจเย็น มีความอดทน  มีภาวะอารมณ์ที่เหมาะสมและมีอารมณ์ขัน สนุกสนาน เพื่อลดความตึงเครียด รวมทั้งช่วยในการพูดคุยเป็นไปแบบสบายผ่อนคลาย